Trong mỗi ngành nghề, luôn có những người được gọi là chuyên gia, những người có kiến thức sâu, kỹ năng giỏi, được trọng vọng bởi năng lực chuyên môn vượt trội.
- Y tế có bác sĩ.
- Tài chính có chuyên viên GPA cao du học nước ngoài.
- Giáo dục có giáo viên xuất sắc, bằng cấp cao.
- Sản xuất có giám đốc nhà máy.
- Thời trang có nhà thiết kế.
Nhưng có một điều ít ai nói: Chuyên gia chưa chắc làm được kinh doanh. Và EGO chuyên gia chính là rào cản đầu tiên.
Tại sao lại như vậy?
Bởi khi bạn đã là trung tâm của chuyên môn, bạn quen với việc “mình đúng”, quen với việc “người khác cần mình”, và quen với thế giới nơi logic và tri thức chiếm ngôi vương.
Nhưng khi bước sang kinh doanh, luật chơi hoàn toàn thay đổi.
6 RÀO CẢN TƯ DUY TỪ CHUYÊN GIA SANG DOANH NHÂN:
1. Tư duy “tôi giỏi là đủ”
Chuyên gia nghĩ rằng chỉ cần sản phẩm/dịch vụ chất lượng là khách hàng sẽ đến. Nhưng kinh doanh cần hệ sinh thái: Bán hàng, dòng tiền, thị trường, con người.
Sẽ tới một lúc, bạn sẽ không chắc thứ bạn nói ra rả hóa ra khách hàng lại không cần cho … lắm, mặc dù nó tốt thiệt. 😉
Bạn phải duy trì sản lượng liên tục để đảm bảo mình đủ khả năng cover toàn bộ hệ thống chi phí đồ sộ trong bối cảnh khách hàng không đủ khả năng hiểu hết chuyên môn bạn đã phải học và kinh nghiệm được tích lũy hơn hàng chục năm trời … của bạn.
2. Cái bẫy của sự cầu toàn
Chuyên gia thường làm kỹ, làm chắc, mất 1 tháng để hoàn thiện một thứ, trong khi kinh doanh cần ra quyết định trong 1 ngày với 70% dữ liệu.
3. Không chấp nhận sai và điều chỉnh nhanh
Trong phòng lab, sai là thất bại. Nhưng trên thương trường, sai là một phần của tối ưu.
Không học cách “sai có kiểm soát” thì không scale nổi.
4. Không biết buông tay khỏi chi tiết
Một chuyên gia có xu hướng kiểm soát chi ly, dẫn đến ôm đồm. Kinh doanh là nghệ thuật của “phân phối vai trò”, không ai xây doanh nghiệp lớn một mình.
5. Giao tiếp khó hiểu, không kết nối được với khách hàng
Chuyên gia dùng ngôn ngữ kỹ thuật, học thuật.
Khách hàng cần ngôn ngữ đời thường, cảm xúc, kết quả rõ ràng. Càng nói đúng chuyên môn, càng bị… out of market.
6. Sợ bị chê là “mất chất” khi làm kinh doanh
Nhiều chuyên gia sợ bị gắn mác “thương mại hóa”, “mất học thuật”, “bán mình”.
Nhưng bạn đâu cần đánh mất gốc rễ, chỉ cần học thêm ngôn ngữ mới: Đó là ngôn ngữ thị trường.
VẬY LÀM SAO ĐỂ BIẾT MÌNH CÓ HỢP LÀM KINH DOANH HAY KHÔNG?
Hãy tự hỏi 5 câu này:
- Tôi có chịu được việc bị từ chối, bị chê, bị hiểu sai mà vẫn tiếp tục không?
- Tôi có thể ra quyết định khi chưa có đầy đủ thông tin không?
- Tôi có dám giao việc, chấp nhận người khác làm 80% hiệu quả so với mình không?
- Tôi có thực sự tò mò về cách khách hàng nghĩ, chi tiền và lựa chọn sản phẩm không?
- Tôi có sẵn sàng học lại từ đầu, bỏ cái tôi của mình đi như một đứa trẻ tập đi không?
✅ Nếu trả lời “Có” cho ít nhất 3/5 câu trên → Bạn có thể luyện được tư duy kinh doanh.
❌ Nếu trả lời “Không” cho hầu hết → Bạn có thể chọn hướng trở thành chuyên gia cấp cao, thay vì gồng mình làm chủ.
Không ai bắt buộc chuyên gia phải trở thành doanh nhân. Nhưng nếu bạn muốn đi xa hơn, tác động lớn hơn, thì kinh doanh là một con đường đáng để bước thử.
Chỉ cần bạn dám… hạ EGO.
Vì EGO giúp bạn giỏi.
Nhưng buông bớt EGO mới giúp bạn lớn.
Làm kinh doanh bản chất là phải cúi đầu vì người khác, thậm chí họ vô lý hơn cái tôi ‘vì xã hội’ của người làm chuyên môn giỏi.
Nếu không thể cúi đầu thì rất khó làm kinh doanh.
Xưa Tôn Quyền có 1 câu nói rất hay khi mình là F1 phải bao dung trước Chu Du – Thống đốc ba quân kinh nghiệm trận mạc đầy mình của quân Ngô: “Muốn ngồi ở vị trí không ai ngồi được thì phải chịu được cảm giác không ai chịu được, ngay cả khi bạn đang ở vị trí làm chủ mà tấm lòng bạn cũng không có đủ thì làm sao làm được ông/bà chủ tốt được”
Khi ngồi ở vị trí 1 nhà quản lý, chuyện nhỏ như cái tôi bị tổn thương mà bạn không bỏ qua được, thì làm sao bạn lớn hơn chính mình ngày hôm qua. Chứ tui chưa nói đến bạn cần phải bao dung cho hằng trăm, hàng ngàn con người dưới bạn, phớ hông.
Chung quy, chuyên gia hay kinh doanh cũng là 01 hành trình cần tìm hiểu và khai phóng. Người thích hợp làm chuyên gia cố gắng nhảy qua kinh doanh theo số liệu phần lớn sẽ thua lỗ và gánh thêm bàn tay có chữ nợ vì ‘cánh chim én chỉ biết trời màu đen khi cơn bão đến’ 😉
Nhưng nếu thành công thì cực kì xuất sắc nhưng bù lại cũng phải nỗ lực gấp 7-10 lần người bình thường. Ai có thể vừa giỏi cả chiều rộng lẫn chiều sâu?
“Khi bạn luôn suy nghĩ miệng ăn cho cả đội, bạn sẽ không còn chọn việc mình thích – mà chọn việc ra tiền.”
May mắn và hiếm < 0,1% thì chọn được cả 2, vừa kiếm ra tiền mà còn đam mê thứ mình thích. 😉
Khi làm chủ, bạn không còn sống cho mỗi mình mình.
Bạn buộc phải:
- Biết việc nào ra tiền trước.
- Biết việc nào chưa ra tiền nhưng cần gieo mầm.
- Và đặc biệt, phải kiểm soát được hiệu suất cá nhân, giữa cả ngàn công việc không tên, lặt vặt, phiền toái, và… không ai công nhận.
- Không kêu ca.
- Không mong ai hiểu.
Chỉ có một câu hỏi mỗi sáng:
“Việc gì hôm nay sẽ giữ được đội ngũ và đưa công ty tiến lên?”
Đó là lý do người làm chủ sớm già hơn tuổi.
Vì họ gánh không chỉ việc, mà cả miệng ăn, tương lai và giấc mơ của nhiều người khác.
Nếu đủ khả năng chứng minh mình có thể đứng 01 mình, chúng tôi sẵn sàng đầu tư cho bạn nếu bạn chứng minh được bạn có thể đứng 01 mình chịu trách nhiệm cho mọi thứ.
PISA và Equitix được cái không thiếu gì, chỉ thiếu người tài và dám dấn thân thôi. 😉
Làm gì không quan trọng bằng khi khám phá bản thân, mình phải hạnh phúc và được người khác đánh giá và công nhận với vai trò, giá trị và cống hiến của mình, phớ hông?
Khai phóng và tìm ra căn tính và sứ mệnh bản thân cũng là 1 phần triết lý trong hệ thống giáo dục theo quan điểm của cá nhân tui và DN nội bộ mà tui và các đồng đội đang điều hành.
Ngày nhiều tốt lành.