Relevant education is not optional – it’s survival.
(Tiếp thu tri thức cần được đặt đúng trong bối cảnh của chúng ta)
Mình từng thấy nhiều chương trình về kinh doanh, tài chính, chiến lược… với ví dụ toàn Amazon, Tesla, Shopee, Alibaba, Tencent, hay …Thaco Trường Hải, Hoà Phát, TGDD, Vinamilk, PNJ … các tập đoàn trị giá hàng tỷ đô. Vấn đề là gì?
Là bạn học xong thì… thấy hay đấy, nhưng làm được gì thì chưa biết.
Họ đều là những tập đoàn tư nhân phát triển vượt bậc, đóng vai trò quan trọng trên thế giới/hoặc ở thị trường nội địa, các tập đoàn tư nhân nội địa cũng được xem là nền kinh tế quốc dân, tạo ra hàng trăm ngàn việc làm và góp phần lớn vào GDP. Những cái tên này thường được nhắc đến như hình mẫu tham khảo, và hoàn toàn xứng đáng.
Tuy nhiên, với góc nhìn của một founder SME đang trên hành trình xây dựng doanh nghiệp từ 70 đến 500 tỷ doanh thu, việc học từ những mô hình này không phải lúc nào cũng hiệu quả hoặc thiết thực.
1. Họ ở một tầng lớp hệ sinh thái khác, không đúng với “level game” hiện tại của bạn
Các tập đoàn lớn thường vận hành trong hệ sinh thái đặc thù: Nhiều quan hệ đối tác chiến lược, tiếp cận được nguồn lực tài chính và chính sách ở cấp độ vĩ mô, và có đội ngũ hàng trăm chuyên gia cố vấn.
Còn bạn, founder SME, đang tự xoay vốn, vừa tuyển vừa đào tạo người, vừa viết quy trình vừa đi chốt khách.
=> Nếu bài học không tương thích với độ lớn, bối cảnh, hoặc cách ra quyết định hiện tại của bạn thì dù đúng, cũng không dùng được, còn bị tẩu hoả nhập ma thông tin.
Là founder, bạn không thiếu thông tin, mà là đang ngộp trong quá nhiều thông tin.
Họp chiến lược xong nhận được 5 ý tưởng lớn. Lướt mạng xã hội thấy 7 lời khuyên trái chiều. Vừa đọc xong một cuốn sách hay, chưa kịp triển khai thì lại nhận thêm 3 báo cáo ngành mới.
Vấn đề không phải là “thiếu thông tin”, mà là không kịp tiêu hóa, không biết cái nào thật sự nên tiêu hóa trước, cái nào thì nên tiêu thụ sau.
Mỗi ngày đều là một bữa buffet tri thức, nhưng không phải món nào cũng phù hợp với dạ dày đang stress vì vừa lo dòng tiền, vừa gồng đội ngũ. Founder không cần thêm nữa, founder cần ít mà thấm, đúng mà trúng, gọn mà dùng được, ít nhất có ý nghĩa với bạn trong 1 – 3 năm tới.
2. Nhiều thông tin “nội hàm”, không phải ai ngoài cuộc có thể hiểu hết
Một số câu chuyện tăng trưởng nhanh, đầu tư đa ngành, phát hành trái phiếu… có nhiều tầng lớp dữ liệu và bối cảnh chính sách riêng. Những điều này thường không được công bố đầy đủ, và bản thân truyền thông cũng không thể phản ánh toàn diện, với góc nhìn của họ.
=> Việc lấy những case study đó để áp dụng cho doanh nghiệp SME sẽ dễ dẫn đến hiểu sai hoặc áp dụng sai.
3. Founder học tốt nhất khi bài học có thể triển khai ngay khi chính mình cảm thấy bản thân trong đó
Giá trị lớn nhất của giáo dục quản trị, quản lý không phải là “hay” – mà là relevant (tương thích). Học xong phải thấy “à, cái này làm được, và mình thấy phù hợp với mình nè”.
Đó là lý do Equitix chỉ chọn những case study từ 70 – 500 tỷ:
• Đủ lớn để thấy được độ phức tạp thực sự khi scale up.
• Đủ gần để liên hệ với thực tế của chính mình.
• Và đủ rõ ràng để nhìn thấy nguyên nhân, hệ quả, cách tháo gỡ.
Tôn trọng tầng lớp đi trước. Nhưng học từ người đang gần cấp độ phát triển của anh em.
Việt Nam đang có xu hướng phát triển mạnh mẽ nhờ cả vào doanh nghiệp tư nhân. Ai cũng có vai trò của mình trong hệ sinh thái. Và với founder SME, học từ người gần với mình nhất là cách học hiệu quả nhất.
Tại sao chọn mốc 70 – 120 – 500 tỷ/năm?
Vì đó là những ngưỡng tăng trưởng mà founder đang phải ra quyết định lớn, đau đớn và dứt khoát nhất:
• 70 tỷ: Đủ lớn để phải tách bạch kế toán, chuẩn hóa dòng tiền, bắt đầu chia cổ phần, xây nền tảng từ team quản lý, nhưng còn đang chông chênh, founder hay bị kẹt giữa điều hành và vận hành.
• 120 – 200 tỷ: Bắt đầu cần chiến lược mở rộng rõ ràng, quyết định về CAPEX lớn, cấu trúc vốn không còn là chuyện “cảm tính”, và đụng chuyện chia sẻ quyền lực trong công ty.
• 500 tỷ: Đây là thời điểm chuyển hóa doanh nghiệp từ “startup lớn” thành công ty có quản trị cấp tập đoàn, gặp áp lực từ ngân hàng, từ M&A, và từ việc xây đội ngũ lãnh đạo kế thừa; mà tựu chung cái gì dính tới con người thì không thể 1-2 năm được.
Case study ở các ngưỡng này giúp founder đang ở mức 70–200/1 năm tỷ thấy được chính mình trong đó. Thấy rõ bài học, ngửi được mùi rủi ro, và biết cần dừng lại, xoay trục, tăng tốc hay hướng về tương lai gần nhất mà mình có thể cảm nhận rõ phù hợp với mình.
Tóm lại:
Founders không cần “ngưỡng mộ vĩ đại”, founders cần “thấy mình trong đó”.
Education cần relevant (tương thích) với stage (giai đoạn) phát triển: Tức là chúng ta cần ngôn ngữ phù hợp, cấu trúc phù hợp, áp lực phù hợp, và bài học đúng tầm để điều chỉnh hành vi. Chỉ khi đó, founders mới chuyển từ “hiểu” sang “hành động”, vì nó sát với nỗi đau trước mắt/nhức bên nách của mình.
Chọn case 70 – 120 – 500 tỷ là chọn những nấc thang sát với thực tế mà cộng đồng founders tư nhân ở Việt Nam đang bước tới.
Chúng ta không cần học những điều quá to để “mơ”.
Chúng ta học những điều vừa đủ để ra quyết định chuẩn hơn, ngay từ khi học xong.
Hẹn anh em trong lớp quý 2.2025 nè.
Ps Hình: Hành trình đạt được thứ mình muốn là hành trình chuyển hoá thông tin, tri thức, trải nghiệm để củng cố niềm tin và chuyển hoá thành hành động.
Chủ nhật tốt lành.
#equitix
#phunglelamhai
#lucas
#Accelerator