[Nội bộ + Thuế] Xây dựng phòng TCKT từ con số 0 dành cho Founder muốn huy động vốn cổ phần tư nhân


I. Rủi ro thị trường dành cho founder dưới góc độ hoàn thiện sổ sách nội bộ/Thuế:

Trong giai đoạn hướng tới “thanh lọc” cũng như minh bạch BCTC cho tất các các loại hình DN: Hành chánh sự nghiệp – doanh nghiệp tư nhân cũng như DN có vốn đầu tư từ nước ngoài.

Đồng hành việc trên hiện đã có rất nhiều chiến dịch đã và đang triển khai: Ban hành văn bản Luật mới, thanh lọc các DN không đủ điều kiện kinh doanh… Cùng với việc trên bộ máy kế toán các DN buộc phải vững mạnh để nắm bắt kịp thời các thay đổi về Luật và áp dụng một cách chỉn chu nhằm hạn chế rủi ro về mặt thuế cũng như cân đối được nguồn tiền đầu tư hợp lý vào các kênh. Cũng như sẵn sàng các báo cáo tài chính theo yêu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài để nhận được vốn góp cũng như phân bổ nguồn vốn đầu tư hợp lý.

Lộ trình thay đổi chuẩn mực kế toán thật ra đã có sự chuẩn bị từ những năm 2020 cụ thể:

  • Giai đoạn chuẩn bị (2020 – 2021): Xây dựng khung pháp lý, tài liệu hướng dẫn, đào tạo nguồn nhân lực và tuyên truyền nâng cao nhận thức về IFRS.
  • Giai đoạn tự nguyện áp dụng (2022 – 2024): Cho phép các doanh nghiệp đủ điều kiện, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI và DN đã niêm yết, tự nguyện áp dụng IFRS để tích lũy kinh nghiệm và tạo tiền đề cho việc áp dụng rộng rãi.
  • Giai đoạn bắt buộc áp dụng (từ 2025):I FRS trở thành chuẩn mực kế toán bắt buộc cho các doanh nghiệp niêm yết, FDI và một số doanh nghiệp lớn khác, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hội nhập quốc tế trong báo cáo tài chính.

Bên cạch đó các về hệ thống sổ sách kế toán ở các loại hình DN nhỏ hơn (SMEs) cần làm quen và hội nhập với chế độ trên, dẫn tới:

– Các tiêu chuẩn kế toán cũ theo tiêu chuẩn kế toán Vietnam (VAS) sẽ thay thế dần (có lộ trình) bởi tiêu chuẩn kế toán theo thông lệ quốc tế (IFRS).

– Thị trường nguồn nhân lực chất lượng về kế toán là thách thức cho công ty/giới chủ do trước đây các công ty và giới chủ (phần đa số) không yêu cầu kế toán phải giỏi nghiệp vụ theo chuẩn mực công ty cổ phần, mà đa phần hoạt động theo chuẩn mực gia đình chỉ dừng ở báo cáo hoạt động kinh doanh hoặc làm đẹp sổ sách để huy động vốn ngân hàng.

– Cơ hội hay thách thức: SMEs, khối doanh nghiệp tư nhân chịu sự thách thức năng lực cạnh tranh dưới sự bảo hộ của nhà nước cùng với sự tràn vào của nguồn vốn đến từ các DN, tập đoàn tư nhân là các nguồn vốn FDI đã tích luỹ trung bình 30 – 100 năm; kéo theo các chuẩn mực tài chính kế toán để doanh nghiệp SMEs đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế để cùng hợp tác song phương, bền vững trong quá trình mở rộng thị trường nội địa, xuất khẩu và dẫn tới nâng cao năng lực quản lý, quản trị theo những tiêu chuẩn cao hơn.

– Tài chính kế toán trở thành các năng lực lõi, mối quan tâm chủ đạo của founder/giới chủ trong thời đại kinh doanh mới kể từ sau 2025: Các ông/bà chủ cần xác định tâm thế, cách thức tồn tại của ngành nghề mình theo đuổi khi đang kinh doanh và chịu trách nhiệm pháp luật khi hoạt động trong môi trường kinh doanh tại đất nước hình chữ S.

– Sở hữu đội ngũ kế toán/Kế toán trưởng lành nghề: Trở thành mong muốn, khao khát của nhiều founder/giới chủ; tuy nhiên kế toán trưởng tuy có giỏi nghiệp vụ nhưng năng lực quản lý, lãnh đạo, đào tạo, xây dựng hệ thống, quy trình và hiểu biết thông lệ địa phương, quan điểm cơ quan thuế là rất thách thức để hài hoà giữa địa phương và chuẩn mực ngành.

– Kế toán giỏi có xu hướng tách ra làm công ty dịch vụ riêng, khó để họ có đủ tầm nhìn khi chính ông chủ không cùng ngôn ngữ để cùng họ điều hành công ty và ra quyết định cho phù hợp với trách nhiệm của chủ DN và/hoặc trách nhiệm phù hợp với người đi làm công với rủi ro của công ty. 

– Xây dựng và hình thành các năng lực cho đội ngũ kế toán phù hợp với chuẩn mực báo cáo hoạt động nội bộ, thuế và thể hiện năng lực lãnh đạo, ra quyết định dựa trên số liệu, báo cáo quản trị, điều hành thực sự rất khó khăn và thách thức với các ông chủ chỉ giỏi sản xuất và/hoặc chỉ giỏi KD.

– Đưa sổ sách kế toán nội bộ thành 1 sổ sách: Hợp nhất sổ sách kế toán đang là khó khăn của người quản trị trong giai đoạn hiện nay của các DN Việt Nam trong bối cảnh ngày càng thắt chặt và minh bạch hơn.

Sản phẩm In – House của Equitix: Coaching & Consulting.

Tính chất công việc: Vừa đào tạo chuyên sâu làm nền tảng, vừa tư vấn cùng làm.

Lộ trình:

1. Khảo sát: Khám bệnh phòng tài chính kế toán.

2. Đề xuất báo cáo và đánh giá sự sẵn sàng của công ty cho việc xây dựng phòng TCKT chuyên nghiệp.

3. Đào tạo:

– Kiến thức tài chính kế toán dành cho chủ DN: Vai trò của HDQT và chủ DN/cổ đông.

– Kiến thức kế toán dành cho nhân sự, quản lý đi làm công.

4. Tuyển dụng:

– Thiết lập mục tiêu dự án
– Viết khung lương vị trí cho từng vị trí kế toán
– Viết JDs (Mô tả công việc) & BSC – KPIs cho từng vị trí
– Xây dựng quy trình, quy chế tài chính phù hợp quy mô doanh thu, kiêm nhiệm theo sơ đồ tổ chức
– Trực tiếp tham gia tuyển dụng và sát hạch kiểm tra cùng kế toán và chủ DN 

5. Tư vấn chuyên môn theo chuẩn mực kế toán VAS: 20 kinh nghiệm xử lý các vấn đề pháp lý, luôn update thông tư và phù hợp với tình hình chỉ đạo của bộ tài chính hiện tại.

– Xây dựng bảng giá, giá vốn, giá bán theo góc nhìn kế toán, thuế, kinh doanh và Marketing.

– Ghi nhận hoá đơn đầu vào: Điều chỉnh định khoản Nhân công, NVL trực tiếp hoặc giá nhập khẩu, khai thuế TNCN sao cho phù hợp, tránh rủi ro giá bán, dòng tiền, tồn kho khi thanh tra thuế cần giải trình.

– Đăng kí CTKM bộ công thương để được xuất chi phí hợp lý.

– Chi phí hợp lý phụ thuộc vào ngành nghề: Nghiên cứu luật để xem chi phí của ngành này có hợp lý không theo thông tư, chỉ đạo của Bộ Tài Chính. 

Thách thức kế toán trưởng:

  • Đọc luật chưa chắc hiểu thông tư bộ biên soạn đang viết có ý nghĩa gì?
  • Vì các thông tin, pháp lý này phụ thuộc vào kinh nghiệm đọc hiểu, áp dụng và hiểu luật, đòi hỏi người xử lý văn bản phải có năng lực vận dụng và khả năng nghiên cứu trong nhiều năm hành nghề và trực tiếp làm việc với cơ quan nhà nước.
  • Linh hoạt trong bối cảnh: Thông tư hướng dẫn thay đổi và cập nhật liên tục đòi hỏi chuyên gia phải có cách thức, hiểu biết để có kinh nghiệm tìm hiểu, thích ứng và biết cách tìm đọc pháp lý liên quan ngành nghề founder đang kinh doanh, mà điều này với đội ngũ của founder, họ có thể tìm đọc, nhưng chưa chắc tìm được kết quả chính xác.
  • Dẫn tới: Không hiểu hết tính chất của thông tư kế toán trong ngành nghề kinh doanh đang viết và diễn tả điều gì?

Đội ngũ Equitix với các chuyên gia hàng đầu làm việc thường xuyên với cán bộ thuế hình thành kinh nghiệm từ việc:

  • Thực hành nhiều trong môi trường KD nặng tính thông lệ ở Vietnam: Hướng dẫn founder/Kế toán trưởng (KTT)/Đào tạo Kế toán tổng hợp (KTTH) lên KTT biết cách đọc cho hiểu thông tư, pháp lý: Câu trên, câu dưới trong 01 thông tư có ý nghĩa vì và chúng ta còn phải biết cách hệ thống hoá thông tin, văn bản, pháp lý và kết nối các thông tin và các văn bản thông tư với nhau.
  • Thậm chí: Khi đã hiểu, nhưng KTT/KTTH lên quyết toán và làm việc với cơ quan nhà nước, chưa chắc cán bộ thuế đã thông qua các chi phí hợp lý phù hợp với ngành nghề hoạt động của quý anh chị. Ngược lại, Equitix đồng hành cùng quý anh chị với trải nghiệm thực tiễn của mình đủ khả năng để lập luận, căn cứ và hiểu biết để giải trình cho phù hợp với quan điểm giữa nội bộ và quan điểm quản lý của Cơ quan Nhà nước. 

6. Tư vấn: Để DN tự xử lý.

7. Và/hoặc các CV Equitix tự xử lý cho công ty: Theo hiểu biết và kinh nghiệm đội ngũ, chuyên gia hoạt động trong 20 năm làm việc với Cơ Quan Nhà Nước và luôn update thêm sự chỉ đạo của Bộ Tài Chính. 

II. Mùa quyết toán thuế hằng năm, các sự thật hiểu ngầm về thuế từ Equitix Investing
Góc nhìn: Dành cho founders, giới chủ. 

Cơ sở: Mối quan hệ với tất cả cục thuế trên địa bàn thành phố HCM và Hà Nội. 

Từ 2025, cơ quan thuế đã có thông tư quyết định tác động và mong muốn các công ty trở nên minh bách hoá trong quá trình hoạt động công ty. 

Equitix và ekip cảm nhận xu hướng Thuế đang thanh lọc thị trường để cho Founders làm chuẩn, làm thật … lớn hẳn.
 
Để dịch chuyển, founders chúng ta muốn làm không phải ngày một, ngày hai.
Các thông tin, sự thật hiểu ngầm này là thông tin làm việc của các công ty mà Equitix thảo luận cùng rất nhiều công ty trong nhiều năm qua chia sẻ lại cho founder nhé. 

Cố gắng tuân thủ chuẩn chỉnh và căn cơ để bền vững nè – Hiện trạng DN:

1. Khi cơ quan thuế áp chế, DN mới đi xử lí sổ sách và không có phương án làm việc trực tiếp với cơ quan Thuế, số tiền truy thu thuế có thể nhân lên rất nhiều lần doanh thu.

Cơ sở: So sánh cấu trúc chi phí báo cáo thuế của các DN cùng ngành, trong cùng địa lí kinh doanh và ngành hàng có ghi lại trong thư viện tài liệu cơ quan thuế.
 
2. Tự quyết toán thuế, tự truy thu rủi ro bị ấn định thuế nhiều hơn mức phải nộp.
Ấn định nghĩa là: Việc cơ quan thuế đưa ra một số tiền thuế cụ thể phải nộp thay vì để mình chủ động khai thuế, nộp thuế theo quy định.
 
3. Giao khoán toàn bộ cho dịch vụ không đủ nghiệp vụ hạch toán theo quy định và pháp luật, nếu trường hợp chúng ta làm sai, người đại diện pháp luật là chúng ta phải tự chịu trách nhiệm. 
 
4. Thuế là tính chất mang tính rủi ro có thể bất chợt ập tới, do đó CV này thuộc nhóm quản lí rủi ro tương lai, nếu chưa có kinh nghiệm thì sẽ chưa cảm nhận được áp lực từ Cơ quan Nhà nước, nhưng khi xảy ra vấn đề thì công ty không đủ thời gian để xử lý. Do đó, Equitix sẽ giúp cho founders chúng ta có chiến lược thuế, để khi làm việc với cơ quan thuế, CV này nên dịch chuyển thành nhóm CV chủ động về hành động và ngân sách cho phía DN.
 
5. Nộp báo cáo thuế chậm, founders ước tính bị nộp phạt 250 – 300tr.
 
6. Tiền đi qua các tài khoản không chứng minh được về nguồn gốc giao dịch.
 
7. Rủi ro làm dịch vụ thuế do chúng ta không rành kế toán, báo cáo thuế sơ sài, hạch toán chưa hợp lí, chúng ta sẽ phải gánh đủ trách nhiệm. 
 
8. Đại diện các tài khoản giao dịch gần nhau trong lí lịch, họ hàng 03 đời dễ truy thu bằng CCCD đã định danh và trên lịch sử tín dụng cá nhân CIC. 

Insights theo kinh nghiệm của ekip Equitix về cách cơ quan Thuế xử lý: 
1. Thuế có máy đo và phân loại báo cáo tài chính rủi ro về thuế, quét 1 phát:

a) Dính màu đỏ, founders chuẩn bị được quyết toán ưu tiên
b) Dính màu vàng, founders chuẩn bị rơi vào vòng quan sát
c) Màu xanh, có khi nhiều năm họ cũng chưa tìm chúng ta, nhưng không có nghĩa là không bao giờ tìm.

2. Thuế tổ chức công tác theo chuyên đề, founders chưa quyết toán không có nghĩa là chưa sao, mà là chưa tới lượt, kiểu gì rồi cũng sẽ tới: Có hôm thì y tế, có hôm thì thực phẩm; có hôm thì xe máy, có hôm thì ngành … khác.
 
3. Khi vào Black List của thuế, Thuế thông qua định danh căn cước công dân, từ CIC (lịch sử tín dụng ngân hàng) cá nhân ấn định thuế.
 
4. Rất nhiều tài khoản ngân hàng có giao dịch đang vào Black List nhưng không rõ cho tới khi đi vay ngân hàng thì không thể vay được do đang trong giai đoạn quan sát.
 
5. Xuất hoá đơn từ một công ty của mình cho công ty khác có địa chỉ và tên chủ kinh doanh, thuế sẽ tìm hiểu cách vận hành thuế & mối liên hệ giữa 2 công ty.
 
6. Thuế đang triển khai làm mạnh các công ty có biểu hiện chuyển giá, hoá đơn xuất cho công ty này chuyển qua công ty kia làm chênh lệch cấu trúc chi phí, khác với cấu trúc chi phí của các DN cùng ngành.
 
7. Làm báo cáo thuế lỗ liên tục nhiều năm, thuế sẽ hỏi, tiền anh đâu mà anh duy trì DN hoài vậy?

Thông thường ekip Equitix sẽ chủ động hỗ trợ founders:
1. Chủ động làm chiến lược thuế + phương án thuế tối ưu hợp pháp phải đóng.

Đi từ kế hoạch kinh doanh cho tới số thuế cần phải đóng.
 
2. Chủ động có biện pháp + dự trù phương án, quản lí thuế theo tháng, quí, năm.
Đi vào chi tiết các nghiệp vụ xử lí thuế, pháp lí.
 
Các bạn founder cũng biết rồi, việc học luật và hành luật ở Vietnam là 2 trạng thái rất khác nhau.
 
Nếu người hành luật cho chúng ta quá nặng về kiến thức mà thiếu góc nhìn của một người làm chủ thì mình sẽ luôn ở trong trạng thái cần nhiều hơn những gì một luật sư/kế toán cần phải tư vấn, nhưng không biết có nên chia sẻ sâu hơn các nỗi niềm khi đứng dưới góc độ của một founder hay không?
 
3. Làm sổ sách, nộp báo cáo đúng lịch.
Chủ động có phương án điều chỉnh hạch toán chi tiết trước khi quyết toán thuế – Tháng 3 hàng năm. 
 
4. Giải trình số liệu thuế khi đối mặt với những phát sinh trước cơ quan thuế.
Nên có người phối hợp giữa nội bộ và điều chỉnh chi tiết định khoản với kế toán tổng hợp/Kế toán trưởng, phục vụ cho công tác thuế, lưu trữ giấy tờ sổ sách thuế + trực tiếp quyết toán được thuế.
 
5. Cấu trúc công ty và pháp lí công ty cho phù hợp với báo cáo thuế: Thuế VAT đầu vào, đầu ra; Thuế TNCN, Thuế TNDN.
III. Báo giá:
– Chi phí đào tạo
– Chi phí set up 1 lần
– Chi phí duy trì hàng tháng
– Chi phí quản lý
– Chi phí khác 

Liên hệ với Equitix ngay hôm nay: founder.ffp100@equitixinvesting.com hoặc lien.vu@equitixinvesting.com 
#Equitix
Equitix team sẽ phản hồi với thông tin bạn cần tư vấn trong vòng 24 giờ!