Nếu EGO (cái tôi) có thể giải quyết được mọi thứ, thì người giàu nhất trong xã hội phải là các chuyên gia học thuật nhiều bằng cấp nhất.
Thực ra theo tui.
Khi người ta muốn phân biệt rõ ràng giữa founder, giữa CEO, giữa chuyên gia hay giữa doanh nhân là vì tính chất đối với những người trải qua những vị trí này vốn rất khác nhau mà người chưa từng đi xuyên qua khó có thể cảm nhận được rõ nét.
Theo mình, founder/doanh nhân nên có 03 đặc điểm cốt lõi:
a) Chịu trách nhiệm về tiền bạc cuối cùng của 1 công ty.
Tất cả hành vi biến đổi trong quá trình về điều hành đều phải rất phù hợp với thị trường và khách hàng chính từ sự thách thức chịu trách nhiệm về tiền này.
b) Sales, Marketing chính cho 1 công ty bằng sản phẩm, dịch vụ mà mình cung cấp.
Các kĩ năng hình thành của 1 doanh nhân chính là khả năng bán hàng và nuôi sống người khác, đội ngũ của mình.
c) Do tính chất môi trường KD luôn vận động và phát triển; doanh nhân luôn phải tìm ra, tiến lên, tiến hoá hoặc chuyển hoá thành tầm nhìn mới để luôn duy trì vị thế cạnh tranh và giữ mình phù hợp (relevance) với thời cuộc và thị trường.
Chính sự bản lĩnh đó tạo nên 1 tầng lớp doanh nhân với tâm thế:
Không quá đau buồn khi mất mát, nhưng cũng không vui quá lâu khi chiến thắng.
Nếu bạn đang thật sự ở cái ghế này với 3 tính chất trên, theo tôi, bạn chính xác là doanh nhân, cho dù bạn đang ở chức vụ gì đi … chăng nữa.
Tui tái cấu trúc và phỏng vấn khảo sát tại năm 2024 với số lượng công ty lên tới thứ 46, bộ môn Entrepreneur through Acquisition – Làm doanh nhân thông qua đầu tư và mua lại, tạo tác động thúc đẩy và phát triển DN đó thông qua định giá và giá trị tài sản tăng lên, nên lăng kính cuộc sống của tui vốn rất đa dạng, đa dạng hơn nhiều founder chỉ làm chủ trong 1 môi trường DN duy nhất.
1. Người giỏi sáng lập (founder), cũng có thể là 1 CEO xuất sắc, cũng có thể chỉ là người sáng lập xuất sắc.
2. Người giỏi điều hành bằng tiền của người khác (CEO) cũng chưa chắc giỏi điều hành bằng tiền của mình.
3. Người giỏi sản xuất mức (chuyên gia) để đưa sản phẩm ra thị trường cũng cần rất nhiều người giỏi ở mức độ thật sự thông thạo ở các lĩnh vực khác (kiến thức, kinh nghiệm, trải nghiệm) để có thể cùng kinh doanh và phát triển thành công.
…
Do đó khi nhắc tới founder/doanh nhân; người ta nhắc tới và ám chỉ các tố chất đặc biệt của họ mà khi họ ở các vị trí khác, các năng lực trên hầu như không được sử dụng tới hoặc kém rõ nét/chứ không phải ám chỉ các chức danh mà họ đang có.
Theo tui,
Ai làm nghề gì muốn tồn tại mà không phải trở thành chuyên gia số 1 hoặc chí ít top 3 trong thị trường mà mình hướng tới?
Tui có mấy đứa em kiếm 500k – 1tr USD/1 năm tốt; các em tui bảo thôi em làm con buôn là được rồi, ừ vì 2 chữ doanh nhân này nọ nặng nề lắm.
Người ta đua nhau đi làm khởi nghiệp từ 2014 cũng vì 2 chữ này do chưa cảm nhận được chúng vốn rất nặng nề và đầy cạm bẫy.
Tui chứng kiến rất nhiều doanh nhân 2020 – 2024 lỡ đòn bẩy tài chính quá mạnh mà phải âm luôn cả điểm xuất phát, lúc đó họ phải tự bơi trong sự bất lực của thị trường.
Tui cũng đang đặt tên cho group của tụi tui là Founders Forum chứ không đặt là CEO Forum hay Expert Forum.
Chúng đều có ý nghĩa của nó – Một diễn đàn các nhà sáng lập đầy khao khát và chịu đựng được nhiều thử thách, chông gai, rủi ro, luôn phải dấn thân trong sự bất định và kém rõ ràng, chính điều đó tôi luyện bản lĩnh cá nhân của họ, nên … tôi gọi họ là doanh nhân.
Chỉ khi họ ngồi ở cái ghế phải chịu trách nhiệm cho tiền bạc, họ mới điều chỉnh hành vi và phong cách lãnh đạo của mình, để duy trì sự tồn tại của 1 DN, thì các tố chất doanh nhân (entrepreneurship)ở phía trên của họ mới thực sự rõ ràng.
Tui tạo các lớp đào tạo tài chính hay tăng tốc quản lí, quản trị với ngôn ngữ của tôi biên soạn là dành cho các ông chủ (founder), họ học để quản lí những người được trả 3000, 5000, 7000 hay thậm chí 10,000, 15,000 USD thu nhập 1 tháng sau này; chứ không phải học để làm thuê cho chính mình.
Nhà sáng lập của chúng tôi sau 10 hay 15 năm nữa sẽ là các vị doanh chủ có vị thế tài chính, nguồn lực, đội ngũ và nắm giữ tư liệu sản xuất, cổ phần và những thứ có thể ra quyết định; và quyết định của các bạn ấy phải thực sự có sự ảnh hưởng sâu rộng tới nhiều cá nhân và đơn vị liên quan trong vòng tròn ảnh hưởng kinh doanh (Circle of businesses) của họ.
Đừng chê họ nhỏ và doanh nghiệp hiện tại chỉ mới vài chục con người, tui tin rằng họ sẽ là những người thực sự khác biệt qua bàn tay của ai đó sau nhiều năm nữa.
Chúng ta rất cần sự phản biện của nhiều người khác nhau như 1 nguồn tài liệu thông tin hữu ích cho vấn đề ra quyết định; tuy vậy, phải hiểu rằng, những doanh nhân/founder trong chính sân chơi của họ vẫn sẽ là thành phần chịu rủi ro cuối cùng cho sự thành bại của 1 công ty, cho những quyết định mà họ phải đưa ra, họ phải gánh đi rất nhiều phần rủi ro liên quan tới tài sản, gia đình, nhân viên, khách hàng, đối tác và các trách nhiệm xã hội khác, phải đấu tranh giữa cái đúng và cái sai do những người không thực sự cầm cương, ngồi đúng cái ghế của họ … đang định nghĩa, do đó hãy dành cho họ sự tôn trọng đúng mực – một nhà sáng lập đúng nghĩa.
Anh tôi đi làm thuê chuyên gia net 10,000 USD/1 tháng, tuy có vất vả nhưng sự thật chả phải chịu rủi ro gì, tuy vậy anh tui cũng nhận ra phục vụ chủ tịch thì sau nhiều năm nữa chính anh cũng chỉ là 1 trong những lựa chọn của họ thôi, khi 1 nhà sáng lập và ông chủ có đủ tiền và nguồn lực, cái mà các bạn không có là khả năng ra quyết định cho 1 thứ gì đó cụ thể và tác động được người khác.
Trong tài chính, chúng tôi rất quan trọng đến vị thế xuất phát của nguồn vốn, vì chúng tôi thừa biết nếu dùng lãi kép với số vốn này, thì có rất nhiều xuất phát điểm của nhiều người cho dù có chăm chỉ và cần cù mấy chục năm nữa, thì quí vị sẽ không bao giờ có thể bắt kịp được vị trí của các nhà sáng lập ở một vị thế khác tốt đẹp hơn.
Khi quí vị không nắm giữ những cổ phiếu giá trị tốt có quyền biểu quyết, tui cho rằng những gì nhiều người đang làm ra thực sự chỉ xoay quanh một đống thông tin hỗn độn như 1 nguồn đầu vào và có thể đâu đó giúp ích cho việc ra quyết định của người khác.
Làm doanh chủ, chúng ta phải học để có thể … ra nhiều quyết định về tài sản, vốn chủ của mình đúng đắn nhiều nhất có thể.
Số lượng quyết định càng đúng, tài sản và vốn gốc của bạn càng tăng, bạn sẽ có nhiều quyền ra quyết định đến số phận của nhiều mảnh đời.
Có ai muốn khởi nghiệp và chịu một đống rủi ro chưa có ai chống lưng như vậy để đổi lấy 1 cái quyền quyết định không?
Nghe có vẻ điên rồ nhỉ, ừ nhưng người ta gọi những nhà sáng lập là doanh nhân.
Đối với các nhà sáng lập, những người đang phải đối mặt để hiểu qui luật của thương trường: Chính trị, ngôn ngữ kinh tế và thể chế, các nghĩa vụ để tồn tại trong 1 thị trường còn nhiễu nhương và bất cập, phải sử dụng và vận động những nguồn lực luôn hạn hữu, đọc hiểu lượng thông tin hổ lốn hằng ngày nhưng chưa biết cái nào thực sự có ích cho mình, các nhà sáng lập cố gắng học hỏi trau dồi bản thân, hay thử nghiệm thử sai/mất tiền để mua lấy những bài học cho riêng bản thân mình để giúp cho việc ra quyết định chính xác hơn.
Đúng sai trong sách vở có thể là sai đúng trong thực tế.
Chúng tôi nhận ra …
Kinh doanh và thương trường không có công thức, cuộc sống và mảnh đời của 100,000 doanh nhân Vietnam hiện tại là 100,000 câu chuyện đa dạng, chúng ta học là học cách tư duy để về tự giải quyết bài toán hoặc tìm đúng nguồn thông tin để tự ra phán quyết cho chính mình; do đó theo tui đừng qui chụp góc nhìn của bất cứ ai cho bất cứ tình huống nào trong thực tế, thực tế là quyết định của nhà sáng lập đúng nhiều, thì .. bạn làm chủ tịch; quyết định bạn sai do thiếu thông tin và hiểu biết, do thiếu thông tin để lượng mình, để biết mình biết ta, có khi bạn sẽ phải dừng cuộc chơi và phải bắt đầu vị thế lại từ đầu, cái vị thế mà bạn tới 1 lúc sẽ biết rằng có muốn chăm chỉ cũng phải đợi tới đời cháu mình mới hoàn thành nốt sứ mệnh mà bạn khát khao, thì lúc đó … bạn sẽ hiểu doanh nhân đang phải trải qua những thứ gì.
Họ phải đánh đổi và trả giá cho nhiều thứ khác để có được một lợi thế cho vị thế tài chính của họ năm xưa, mà nhờ chúng, họ có được tiếng nói hơn vạn người như bây giờ.
Núi cao còn có núi cao hơn, khi bạn trải nghiệm đủ nhiều, bạn mới hiểu 1 doanh chủ đang có 1 nỗi lo của họ như thế nào, 1 nỗi lo thường trực hằng ngày không lơi khi trách nhiệm bản thân phải tiếp tục nghĩ cách để cho hằng trăm người dưới mình được yên tâm và ngon giấc cống hiến công việc.
Học tài chính và kinh doanh, không phải để biết phân tích ROE, ROA hay tính khoản nợ phải trả tới hạn.
Học tài chính để cảm nhận rõ thực tế khốc liệt của thương trường và những quyết định mang tính sống còn khi làm doanh nhân, nhà sáng lập.
Hầu hết những người tôi thấy họ thành công – tui định nghĩa thành công là vốn chủ tăng đều với cột mốc 20%/1 năm, nghĩa là các quyết định của họ dù đúng hay sai thì số tiền của họ vẫn tăng trưởng.
Tất nhiên, để duy trì vị thế, ta cần phải hiểu được bản chất của tiền tệ đang diễn ra trong xã hội này, vì bản chất của tiền là có người thắng, thì phải có rất nhiều người thua cuộc, vì đó là sự thật khốc liệt của thị trường; vì bản chất đó nên mới tạo ra nhiều tầng lớp doanh nhân đa dạng xoay sở trong bể đấu tranh để ngoi lên tìm 1 vị thế cho bản thân.
Người đó sẽ không phải là bạn, nếu bạn không có đủ thông tin, tri thức, hiểu biết và trải nghiệm để có những quyết định chính xác nhiều hơn … quyết định sai.
Nhân ngày doanh nhân, chia sẻ dài để mô tả tính chất CV và vị trí mà 1 nhà sáng lập hay doanh nhân phải cáng đáng trong xã hội.
Để chúng ta cũng có những góc nhìn phù hợp, kỳ vọng phù hợp, hỗ trợ và tạo ra giá trị phù hợp với vị thế, hiểu biết, góc nhìn và kiến thức của mình với thế giới xung quanh.
Doanh nhân xứng đáng được đánh giá đúng, nhân rộng và tôn trọng nhiều hơn.
Happy 13.10, anh em doanh nhân.
Lucas – Founder of Equitix Investing